Fungiciden mogelijk meer invloed op bijensterfte dan gedacht

Bloemetjes en bijtjes worden vaak in een adem genoemd, omdat bloemen vanwege de nectar en stuifmeel onmisbaar zijn voor de bijenvolken. Maar nu zijn er bijen ontdekt die hun larven een extra hapje zelfgekweekte schimmel toestoppen.

Van honingbijen werd altijd gedacht dat nectar en stuifmeel (pollen) de enige voedselbron vormden gedurende het hele leven. In een Braziliaans landbouwonderzoek ontdekte Cristiano Menezes echter dat voor de Braziliaanse bijensoort Scaptotrigona depilis een bepaalde schimmel ook onmisbaar is bij de voortplanting. Eerst dacht hij dat de schimmel vervuiling van de bijenkorf was. Maar toen hij de schimmel  aantrof in de was van alle dertig kasten die hij bekeek, bedacht hij dat dat een reden kon hebben. Vooral omdat de schimmel groeide in broedcellen waarin de larven zich ontwikkelen.

Onmisbaar

Het team onderzoekers ontdekten dat de schimmel onmisbaar is voor het bijenvolk. Nadat voedsel voor de toekomstige larve in een cel is gegeven en een ei is gelegd, begint de schimmel met groeien vanuit de omringende bijenwas. Wanneer de larve uit het ei komt, eet die van de schimmel. Dat de schimmel onmisbaar lijkt te zijn blijkt uit het volgende proefje. Toen het team de bijen hield zonder de schimmel, daalden de overlevingskansen van de larven drastisch. Met schimmel groeide 72 procent van de larven uit tot een volwassen bij. Zonder de schimmel was dit maar 8 procent.

Bekijk ook:

Wat kunt u zelf doen om bijensterfte terug te dringen? >>
Greenpeace: 'Sierteelt steeds giftiger voor bijen' >>

Een verklaring voor de grote overlevingsverschillen kan zijn dat de schimmel nutriënten bevat die belangrijk zijn voor het dieet. Het kan ook zijn dat de schimmel het bederven van het uitgebraakte voedsel tegengaat, zeggen de onderzoekers.

Verspreiding van de schimmel

Bijen  die wegzwermen nemen wat van de bijenwas uit het oude nest mee. Deze was verwerken ze in de nieuwe bijenraat. Op deze manier wordt de schimmel ook een onderdeel van de nieuwe kolonie. ‘Het is duidelijk dat de schimmel profiteert van de bijen, omdat het op deze manier terecht komt op nieuwe plekken. Maar ook op de vaste locatie zijn voordelen omdat bijenkorf een beschermde omgeving is,’ reageert Duur Aanen van het WUR.

Discussie fungiciden

De ontdekking van de schimmel stelt het gebruik van fungiciden nu ook ter discussie. De onderzoekers denken dat er meer bijen bestaan die hun voedsel verbouwen. ‘De diversiteit aan bijensoorten is enorm groot, en maar weinig soorten zijn bestudeerd. Het is waarschijnlijk dat andere bijen vergelijkbare methodes gebruiken,’ zegt Currie.

De conclusie van het team van Menzes is dat schimmelwerende producten wellicht niet direct schadelijk zijn voor de bijen, maar dat deze producten toch grote invloed hebben op de bijenpopulaties. Als blijkt dat meer bijensoorten afhankelijk zijn van schimmels, kan die ontdekking vergaande gevolgen hebben voor het gebruik van fungiciden in de landbouw.

Ga terug

Reactie toevoegen